De groeiende toerismesector brengt zowel economische kansen als milieueffecten met zich mee die niet over het hoofd mogen worden gezien. De impact van toerisme op natuur, infrastructuur en lokale gemeenschappen vraagt om doordachte strategieën om duurzaamheid te waarborgen. Europa is een van de grootste toeristische markten ter wereld en de verwachting is dat het aantal reizen in de komende jaren blijft toenemen. Ook de vraag naar duurzame toeristische oplossingen groeit, waarbij circulaire en ecologische initiatieven steeds belangrijker worden. Op deze pagina bieden we alvast enkele handvatten en inspirerende voorbeelden voor het stimuleren van duurzaam en circulair toerisme.
Circulaire strategieën toerisme
.png)
- Bestaande infrastructuur benutten: Kijk bij de ontwikkeling van toeristische voorzieningen of bestaande infrastructuur hergebruikt kan worden. Kan een bestaand gebouw worden getransformeerd tot een toeristisch informatiepunt of kunnen reeds aanwezige faciliteiten, zoals sanitaire voorzieningen of fietsenstallingen, worden aangepast? Door slim hergebruik minimaliseer je de vraag naar nieuwe materialen en verminder je de ecologische impact van nieuwe ontwikkelingen.
- Hergebruik in logistiek en voorzieningen: Stimuleer hergebruik door in aanbestedingen en contracten voorwaarden op te nemen voor duurzame verpakkingen en transportmethoden. Denk aan herbruikbare verpakkingen voor toeristische brochures, merchandising of horecabenodigdheden. Idealiter neemt de leverancier deze verpakkingen terug voor hergebruik, waardoor afval wordt verminderd.
- Minimaal materiaalgebruik in ontwerp: Kies bij het ontwikkelen van toeristische infrastructuur voor ontwerpen die zo min mogelijk materiaal verbruiken. Minimalistische en efficiënte bouw- en interieurkeuzes, zoals modulaire meubels of demonteerbare constructies, kunnen bijdragen aan een circulaire aanpak. Zorg ervoor dat verpakkingen voor toeristische producten of promotiemateriaal afgestemd zijn op de werkelijke afmetingen, om onnodig materiaalgebruik en afval te voorkomen.
- Multifunctionele oplossingen: Geef de voorkeur aan voorzieningen die meerdere functies combineren. Denk aan zitbanken met geïntegreerde plantenbakken of zonnepanelen, bewegwijzering die ook fungeert als fietsoplaadpunt, of modulaire stands voor evenementen die hergebruikt kunnen worden. Zo wordt niet alleen materiaal bespaard, maar wordt de functionaliteit van toeristische infrastructuur gemaximaliseerd.
.png)
- Materialen met lage impact: Kies bij de ontwikkeling van toeristische infrastructuur en voorzieningen voor materialen met een lage milieu-impact. Denk aan gerecyclede materialen, lokaal geproduceerde grondstoffen of materialen met een lage koolstofvoetafdruk, zoals FSC-gecertificeerd hout of biobased alternatieven. Dit vermindert de ecologische impact van nieuwe toeristische ontwikkelingen.
- Ontwerp voor demontage: Zorg ervoor dat toeristische faciliteiten, zoals tijdelijke paviljoens, bewegwijzering of informatiepunten, eenvoudig gedemonteerd kunnen worden. Dit maakt hergebruik en herinzet van materialen mogelijk en voorkomt onnodig afval bij renovatie of vernieuwing. Modulaire systemen kunnen flexibel worden aangepast aan veranderende behoeften.
- Ontwerp voor recyclebaarheid: Denk bij het ontwerp van toeristische voorzieningen al na over de mogelijkheden voor toekomstig hergebruik of recycling. Vermijd complexe materiaalcombinaties die moeilijk te scheiden zijn en kies voor materialen die goed recyclebaar zijn, zoals monomaterialen of constructies met eenvoudige bevestigingsmechanismen. Zo blijft de impact op het milieu zo klein mogelijk, zelfs na de levensduur van een product.
.png)
- Modulair ontwerp: Kies voor een modulair ontwerp bij toeristische infrastructuur, zoals meubilair, informatieborden of paviljoens. Hierdoor kunnen afzonderlijke onderdelen eenvoudig worden vervangen of geüpgraded zonder dat de volledige constructie vernieuwd moet worden. Dit verlengt de levensduur, voorkomt onnodige verspilling en maakt aanpassingen mogelijk aan veranderende toeristische behoeften.
- Ontwerp voor demontage: Zorg ervoor dat toeristische voorzieningen gemakkelijk gedemonteerd kunnen worden aan het einde van hun levensduur. Dit maakt hergebruik van materialen en componenten eenvoudiger en stimuleert een circulaire aanpak. Denk aan schroef- of klikverbindingen in plaats van permanente verlijming, zodat onderdelen efficiënter kunnen worden gerecycleerd of opnieuw ingezet.
.png)
- Gestandaardiseerd ontwerp en updatebaarheid: Kies voor toeristische infrastructuur en voorzieningen met een gestandaardiseerd ontwerp, zoals signalisatie, meubilair of technologische apparatuur. Dit maakt het makkelijker om onderdelen in verschillende locaties of projecten te hergebruiken, wat de logistiek vereenvoudigt. Zorg ervoor dat de voorzieningen ook makkelijk upgradable zijn, zodat ze eenvoudig kunnen worden aangepast aan nieuwe technologieën of behoeften zonder volledige vervanging. Dit verhoogt de levensduur van bestaande infrastructuur en vermindert de behoefte aan nieuwe aanwinsten.
- Contractuele terugname en hergebruik afspraken: Neem in contracten voor toeristische faciliteiten en infrastructuur specifieke afspraken op over het terugnemen en hergebruiken van componenten aan het einde van hun levensduur. Leveranciers kunnen verplicht worden om oude faciliteiten terug te nemen, waarbij de klant de keuze heeft om deze te behouden voor eigen gebruik of om ze te vervangen door een vernieuwd model. Het oude model kan vervolgens worden gerecycled of aangeboden als refurbished, wat het hergebruik van materialen bevordert en de levensduur van de infrastructuur verlengt.
.png)
- Inzicht in gebruikte materialen: Zorg ervoor dat toeristische infrastructuur, zoals meubilair, informatieborden of verblijfsmogelijkheden, is ontworpen met mono-materiaalcomponenten die eenvoudig uit elkaar te halen zijn zonder complexe verlijmingen of bevestigingen. Dit vergemakkelijkt de demontage en het hergebruik van materialen aan het einde van de levensduur van de voorzieningen. Vraag de leveranciers om een gedetailleerde lijst van de gebruikte materialen te verstrekken. Dit helpt niet alleen om inzicht te krijgen in de samenstelling van de materialen, maar stimuleert ook het hergebruik en de recycling van grondstoffen.
Criteria & labels voor aankoop
- EU Ecolabel Tourist Accommodation
- Global Sustainable Tourism Council
- ISO 14001 (Milieumanagementsysteem)
- Green Globe
