Duurzaam aankopen is het inzetten van koopkracht met het oog op maximale positieve ecologische, sociale en economische impact doorheen de levensduur van producten, diensten en werken (ISO 20400:2017).
Circulair aankopen is een uitbreiding op duurzaam aankopen. Energie- en materiaalkringlopen worden daarbij actief gesloten doorheen de ganse leveringsketen. Daarbij worden negatieve milieu-impact en het creeëren van afval zo veel mogelijk vermeden.
Circulair aankopen zet in op de veranderende, functionele behoefte van gebruikers binnen een organisatie. Het stimuleert maximale samenwerking & co-creatie met alle actoren die kunnen bijdragen tot het sluiten van de keten.
De focus ligt bij circulair aankopen op het maximaal behouden van waarde van de aan te kopen producten, componenten en materialen.
Circulair aankopen is een grote hefboom voor de ontwikkeling van een circulaire economie. Door circulare keuzes te maken in het aankoopproces, wordt de markt voor circulaire producten en diensten gestimuleerd. Het spendvolume van een organisatie kan dus worden gebruikt om een positive impact te creeëren voor mens en milieu.
Een circulaire aankoop kan ook economische winst opleveren. Een total cost of ownership-analyse (TCO) voor de verschillende scenario's geeft een totaal beeld van de kost over de volledige gebruiksduur van een product of dienst. Dus bijvoorbeeld ook het energieverbruik, onderhoudskosten of restwaarde bij einde leven. Deze leidt vaak tot andere beslissingen dan wanneer er enkel aankoopprijzen vergeleken worden.
Circulair aankopen is niet de verantwoordelijkheid van de aankoper alleen. Het gaat immers niet aenkel over de technische specificaties bij de feitelijke aankoop. Ook de manier waarop het product gebruikt en afgevoerd wordt, draagt bij aan de circulariteit. Iedereen die in een organisatie bij het aankoopproces betrokken is, kan stappen zetten richting circulariteit: aankopers, interne klanten, contractmanagers en management. Ook leveranciers kunnen meewerken aan circulaire oplossingen, wanneer de juiste vragen worden gesteld aan de markt. Door ruimte te bieden voor circulariteit kan de hele aankoopketen in beweging komen en wordt de transitie naar een circulaire aankooporganisatie ingezet.
Als het management overtuigd is van de meerwaarde van circulair aankopen, kan dit worden opgenomen in de visie en strategie van de organisatie. Op die manier worden alle medewerkers gestimuleerd om er op in te zetten.
Een pilootproject circulair aankopen is een goede start om te leren én anderen binnen je organisatie te overtuigen van de mogelijkheden en positieve impact. In onze databank vind je heel wat voorbeelden van geslaagde aankoopprojecten en circulaire aanbieders die je hierbij kunnen inspireren.
Om de transitie compleet te maken, moeten aankoopprocessen en -systemen onder de loep worden genomen. De rol van aankopers zal strategischer worden. Dialoog met de markt, en opvolging en evaluatie van contracten krijgen een groter belang.
In onderstaand webinar 'transitie naar een circulaire aankooporganisatie' legt Jodie Berke uit wat er nodig is om circulaire aankoopmaturiteit te bereiken.
Douwe Jan Joustra, hoofd Circular Transformation van de C&A-Foundation, gaf tijdens zijn presentatie op de actiedag van 11 juni 2019 enkele duidelijke statements mee:
"Niets wat je doet is fout, alleen niets doen is fout."
- Jordie van Berkel, oprichter van F-Fort en auteur van 'Inkoop in Strategisch Perspectief'