Schoonmaakmiddelen - Aankopen Vlaanderen Circulair

Op deze pagina bieden we handvaten en enkele voorbeelden voor het circulair aankopen van schoonmaakmiddelen en -materialen.

Circulaire strategieën schoonmaakmiddelen en -materialen

Hergebruik: Overweeg hergebruik van zowel schoonmaakmiddelen als materialen. Als je al materiaal wil verminderen, kan het vermijden van zakjes in afvalemmers een mogelijke winst opleveren. Denk na over verpakkingsmogelijkheden in functie van de omvang van het product. Het generiek criterium verpakkingen van de Vlaamse overheid kan hier inspiratie bieden.
Minimaal gebruik van materialen in ontwerp: Dit kan worden bereikt door zorgvuldige constructies en het verminderen van het aantal componenten. Houd ook rekening met een efficiënt gebruik van schoonmaakmiddelen en verminder het verbruik waar mogelijk. Overweeg bijvoorbeeld geconcentreerde formules om de dosering te optimaliseren. Daarnaast is het belangrijk om de schoonmaakmomenten te optimaliseren, enkel wanneer nodig, bijvoorbeeld door beeldkwaliteit te beoordelen, regelmatig overleg en aanpassing van de schoonmaakfrequentie.

Verhoog het aandeel van gerecyclede inhoud: Betrek de markt in een dialoog om ervoor te zorgen dat je realistische en haalbare eisen opneemt in je bestek. Het scherpstellen van je eisen kan tevens innovatie stimuleren.
Minimaliseer de logistieke impact: Overweeg het opnemen van criteria voor transport in je bestek, zoals het gebruik van milieuvriendelijke voertuigen, het optimaliseren van routes en het beperken van het aantal leveringen. Stel eisen aan het wagenpark voor leveringen, bijvoorbeeld op basis van de ecoscore. Verder kun je inzetten op reversed logistics, waarbij producten aan het einde van hun levensduur worden teruggenomen na de levering. Streven naar het vermijden van het gebruik van fossiele brandstoffen tijdens de logistieke processen is daarbij essentieel.

Repareerbaarheid en onderhoudbaarheid: Houd bij het selecteren van schoonmaakmaterialen rekening met de repareerbaarheid en onderhoudbaarheid. Vraag jezelf af of de onderdelen die het snelst slijten gemakkelijk vervangen kunnen worden en of er reserveonderdelen beschikbaar zijn. Zorg ervoor dat leveranciers voldoende reserveonderdelen kunnen leveren, en dat deze onderdelen gedurende de levensduur van het schoonmaakmateriaal beschikbaar blijven.

Gestandaardiseerd ontwerp: Het gebruik van gestandaardiseerde verpakkingen kan positieve effecten hebben op de logistiek en het potentieel hergebruik. Zorg ervoor dat de afmetingen van de verpakkingen zijn afgestemd op de grootte van de goederen, om efficiëntie en ruimtebesparing te bevorderen. Door verpakkingen efficiënter te ontwerpen en materialen te gebruiken die minder ruimte innemen, kan het volume van de verpakkingen worden verminderd. Hierdoor kunnen meer schoonmaakmaterialen in één transportzending worden vervoerd, waardoor de belading van voertuigen wordt geoptimaliseerd en er geen onnodige lucht wordt vervoerd. Daarnaast kunnen duurzame en recyclebare verpakkingsmaterialen worden gekozen, die mogelijk lichter en compacter zijn dan traditionele verpakkingsmaterialen.
Contractuele afspraken voor terugname en hergebruik: Neem in je bestek op dat de leverancier verantwoordelijk is voor het terugnemen van de verpakking(en) bij levering, en dat deze verpakkingen worden ingezet voor hergebruik. Dit betekent dat de verpakkingen in hun geheel opnieuw worden gebruikt als verpakkingsmateriaal.
Reversed logistics: Indien je een contract hebt met je leverancier om end-of-life producten terug te nemen, moedig dan aan dat deze producten worden meegenomen in de lege, herbruikbare verpakkingen na een levering. Dit bevordert de efficiëntie van het retourproces en vergroot de kans op hergebruik van de verpakkingen.

Inzicht in materialen: de verpakking bestaat best uit één enkel type materiaal of uit mono-materiaal componenten die eenvoudig van elkaar te scheiden zijn (zonder lijm, nietjes, etc.). Houd er rekening mee dat materialen zoals bv. gecoat papier en tetrabrik verpakkingen niet als één enkel materiaal worden beschouwd. Daarnaast wordt het sterk aanbevolen om de samenstelling duidelijk op de verpakking te vermelden.

De EU GPP criteria voor schoonmaakproducten en diensten kunnen inspiratie bieden.
De MVOO-criteriatool.
De Vlaamse overheid heeft twee fiches over duurzaam aankopen van schoonmaakmiddelen en -diensten:
- De productfiche Schoonmaakmiddelen geeft je meer informatie, aanbevelingen en voorbeeldcriteria over hoe je je overheidsopdracht voor schoonmaakmiddelen op een juridisch correcte manier kan verduurzamen.
- De productfiche Schoonmaakdiensten
Nuance: De fiches richten zich op conventionele schoonmaakmiddelen, terwijl probiotische schoonmaak op basis van micro-organismen in opkomst is. Huidige ecolabels zijn gericht op traditionele producten zoals allesreinigers en wasmiddelen. Deze fiches zijn niet geschikt voor het aankopen van micro-organisme gebaseerde schoonmaakmiddelen. Voor schoonmaakdiensten blijven sociale criteria belangrijk, naast andere aspecten.

Er bestaan ook heel wat labels voor schoonmaakproducten en -materialen: EU Ecolabel, Blauer Engel, Nordic Swan en C2C Gold.