Circulair aankopen verpakkingen

Heel wat van de goederen die we aankopen worden geleverd in verpakkingen van allerlei soorten en maten. In 2019 kwam er in België maar liefst 750.000 ton bedrijfsmatige verpakkingen om de markt. Ze hebben dus een grote impact op het milieu. Gelukkig zien we daarbij het aandeel herbruikbare verpakkingen stijgen. Het loont zeker de moeite om in te zetten op circulaire verpakken in je aankooptraject.

Circulaire strategieën verpakkingen

Download de circulaire ambitiekaart hier

Is verpakking nodig? Uiteraard wil je dat de goederen beschermd zijn tegen beschadiging en bevuiling. Maar dat behoeft niet altijd secundaire of tertiaire verpakking. Zo kunnen laptops bijvoorbeeld geleverd worden in de draagtassen. Of kunnen goederen in bulk geleverd worden, zonder dat ze individueel extra verpakt moeten worden.
Hergebruik: Vraag in je bestek om herbruikbare verpakkingen te gebruiken. Dit kan gaan om de secundaire of tertiaire verpakking of over containers voor de ophaling van goederen of afval, maar ook om de gebruiksverpakking van de goederen zelf. Bijvoorbeeld voor poetsproducten. Idealiter neemt de leverancier deze terug met het oog op hergebruik. Hierbij wordt de verpakking opnieuw als verpakking ingezet.
Minimaal gebruik van materialen in ontwerp: de afmetingen van de verpakking moeten afgestemd zijn op de goederen die er in vervoerd worden. Zo wordt er geen overbodig verpakkingsmateriaal gebruikt. En wordt er ook geen ‘verpakte lucht’ getransporteerd.

Aandeel recycled content verhogen: ga in dialoog met de markt om te vermijden dat je onrealistische eisen stelt in je bestek. Door je eisen scherp te stellen kan je bovendien innovatie stimuleren. Maak hierbij ook een onderscheid tussen postconsument en post-productie materiaal.
Aandeel biobased content verhogen: ga na of hernieuwbare grondstoffen zoals papier en karton of bioplastics een goed alternatief kunnen zijn voor het niet-hernieuwbare verpakkingsmateriaal. Hierbij is het belangrijk dat de verpakking effectief meermaals hergebruikt wordt, omdat het productieproces van papier en karton erg materiaal- en energieintensief is en het transport ook meer energie vraagt door het hogere gewicht.
Verlaag de logistieke impact: neem eventueel criteria op voor het transport (voertuigen, aantal leveringen, routes,…)

Gestandaardiseerd ontwerp: gestandaardiseerde verpakkingen kunnen een positieve impact hebben op de logistiek en het potentieel hergebruik. Daarbij is het wel belangrijk dat de afmetingen afgestemd zijn op de grootte van de goederen.
Contractuele afspraken terugname en hergebruik: Je kunt in je bestek vragen dat de leverancier de verpakking(en) terugneemt bij levering en inzet voor hergebruik. Hierbij wordt de verpakking als geheel opnieuw gebruikt als verpakking.
Reversed logistics: Heb je een contract met je leverancier om end-of-life producten terug te nemen? Laat hem deze dan meenemen in de lege, herbruikbare verpakking na een levering.

Contractuele afspraken terugname en recyclage: Je kunt in je bestek vragen dat de leverancier de verpakking(en) terugneemt op een correcte manier afvoert voor recyclage. Je kunt ook een contract afsluiten met een erkende ophaler en/of verwerker. Vraag daarbij garanties voor hoogwaardige recyclage, zodat de keten effectief gesloten wordt.
Verminderen van toxiciteit: giftige stoffen in verpakkingen zorgen ervoor dat ze niet gerecycleerd kunnen worden. Denk hierbij aan inkten, weekmakers in plastics,… De REACH wetgeving geldt enkel voor het gebruik van chemicaliën binnen de EU. Het is dus belangrijk om te eisen dat deze niet gebruikt worden voor de verpakking van jouw goederen als ze van buiten de EU komen.
Inzicht in materialen: de verpakking bestaat best uit 1 soort materiaal of uit mono-materiaal componenten die makkelijk van elkaar te scheiden zijn (niet verlijmd, geniet,…). De samenstelling staat best ook vermeld op het verpakking.

Green Deal Anders Verpakt

OVAM, Fevia Vlaanderen, Vil, Comeos en deTic lanceren om 11 maart 2022 de Green Deal Anders Verpakt.
Het wordt een lerend netwerk waarbij ook in de praktijk wordt geëxperimenteerd. Het ultieme doel is om verpakkingen voor éénmalig gebruik de wereld uit te helpen. Meer informatie en een deelnameformulier vind je op de website van de Green Deal Anders Verpakt.

Voedsel- en drankverpakkingen

Voor verpakkingen die in contact komen met levensmiddelen is er een specifieke regelgeving. Sinds januari 2020 is er daarnaast voor eventorganisatoren en lokale besturen wetgeving in voege voor drank- en voedselverpakkingen. Je leest er meer over op de webpagina van OVAM.

Relevante criteria

Deze criteria kunnen inspirerend werken. Je geeft je uiteindelijke criteria best vorm op basis van de productgroep, marktverkenning en de circulaire ambities van je organisatie.

Generiek criterium verpakkingen Vlaamse Overheid
Federale criteria kartonproducten Met een overzicht van beschikbare keurmerken en milieumanagementsystemen voor karton en papier
MVI-criteriatool Hier vind je duidelijk omschreven eisen en gunningscriteria

Circulaire aankoopprojecten - verpakkingen

Sustainable vending machines with healthy products

maandag 10 juli 2023

bpost is de nationale postdienst van België. Hun hoofdkantoor is gevestigd in Brussel en ze beheren postkantoren en sorteercentra in het hele land, evenals internationale activiteiten. bpost streeft …

Lees meer ›

Catering Sundries Framework

maandag 10 juli 2023

Scotland Excel beheert namens de Schotse regering een portfolio van meer dan 70 samenwerkingscontracten ter waarde van £2 miljard. Frameworks zijn tweefasen inkoopbenaderingen waarbij in eerste insta…

Lees meer ›

Voorbeeldbestek IT - Defensie

vrijdag 11 december 2020

In 2018 schreef FIDO een de circulaire criteria voor het bestek voor een IT-raamcontract dat de Federale overheid uitschreef voor Defensie. Je kan het bestek en de toelichting van FIDO bij dit bestek…

Lees meer ›

Meer ›